Ilekroć w sprawę zaangażowane jest dziecko, sądy kierują się przede wszystkim jego dobrem. Dotyczy to również rozstrzygania o tym, który z rodziców ma sprawować opiekę w razie rozstania lub gdy zachodzi obawa, że jedno z nich nie jest w stanie prawidłowo się dzieckiem opiekować, bo na przykład stosuje przemoc.

Kodeks rodzinny i opiekuńczy przewiduje trzy modele, w ramach których może być wykonywana władza rodzicielska po rozwodzie lub separacji rodziców. Przez władzę rodzicielską rozumiemy wszystkie prawa i obowiązki, jakie przysługują rodzicom względem dziecka. Pojęcie to jest coraz częściej krytykowane jako kładące akcent na wyższość rodziców nad dzieckiem, wskazujące, że rodzice mogą dzieckiem rządzić, ale na razie nie wymyślono lepszego.

Te trzy modele władzy rodzicielskiej /opieki są następujące:

  • oboje rodzice zachowują pełną władzę rodzicielską,
  • władza jednego z rodziców zostaje ograniczona,
  • gdy jeden z rodziców nie wywiązuje się z obowiązków lub istnieją inne przesłanki wskazujące, że dobro dziecka jest zagrożone, sąd decyduje o powierzeniu wyłącznej władzy rodzicielskiej drugiemu rodzicowi.

Wyłączna opieka nad dzieckiem

Jeżeli uważasz, że drugi rodzic krzywdzi dziecko, ma na nie zły wpływ,  powinieneś niezwłocznie wystąpić do sądu o ograniczenie jego praw rodzicielskich i przejęcie wszystkich uprawnień. Sądy bardzo poważnie podchodzą do wszystkich spraw związanych z dziećmi, więc zarzuty na pewno zostaną szczegółowo przeanalizowane.

Aby otrzymać wyłączną opiekę, będziesz musiał wykazać, że:

  • sytuacja, w której oboje rodzice mają władzę rodzicielską, zagraża interesowi dziecka,
  • drugi rodzic nie spełnia swoich obowiązków lub jego działania są sprzeczne z interesem dziecka,
  • jesteś w stanie zapewnić dziecku odpowiednie warunki rozwoju.

Oto przykłady sytuacji, w których zachowanie jednego rodzica zagraża dziecku:

  • stosowanie przeciwko dziecku przemocy fizycznej lub psychicznej,
  • izolowanie dziecka od świata, odcinanie od rówieśników,
  • uniemożliwianie dziecku chodzenia do szkoły,
  • uzależnienie rodzica od alkoholu lub innych podobnych środków,
  • zaniedbywanie przez rodzica obowiązków wychowawczych,
  • rodzic żyje w sposób sprzeczny z przyjętymi normami, na przykład regularnie popełnia przestępstwa.

Wniosek o wyłączną opiekę nad dzieckiem

Dziecko samo nie zadba o swoje prawa. Jeśli w jego najbliższym otoczeniu dzieje się coś niepokojącego, Ty jako rodzic musisz zadziałać. Gdy uważasz, że sytuacja jest tak poważna, że jedynym sposobem na zapewnienie mu bezpieczeństwa jest przejęcie pełnej opieki, złóż wniosek do sądu.

Oto co musisz w nim zawrzeć:

  • swoje dane osobowe, a także dane drugiego rodzica i dziecka,
  • uzasadnienie wniosku, na które składa się przede wszystkim opis zachowania drugiego rodzica, które wskazuje na konieczność przyznania Ci pełnej opieki,
  • dowody potwierdzające opisane okoliczności (np. dokumentacja medyczna, wskazanie świadków: nauczycieli, innych członków rodziny).

Wniosek składasz w sądzie rejonowym właściwym dla miejsca zamieszkania dziecka.

Sprawa o wyłączną opiekę nad dzieckiem

Sąd nie podejmie decyzji wyłącznie na podstawie sformułowanych przez Ciebie zarzutów. Przesłucha drugiego rodzica i świadków i na podstawie ich zeznań będzie próbował zrozumieć, jakie relacje panują między dzieckiem a rodzicem i czy dziecko jest w niebezpieczeństwie. Sąd zleci również przygotowanie opinii Opiniodawczemu Zespołowi Specjalistów Sądowych, który ocenia kompetencje wychowawcze rodziców oraz relacje dziecka z rodzicami. Może poprosić również innych specjalistów o przygotowanie opinii na temat relacji między rodzicem i dzieckiem.

Sąd przesłucha także dziecko – z zachowaniem standardów przewidzianych dla udziału małoletnich w postępowaniu sądowym. Jeśli dziecko jest już na tyle duże, że umie w dojrzały sposób ocenić sytuację, sąd może zapytać je, z którym rodzicem chce mieszkać. Weźmie pod uwagę te preferencje, ale nie będą one przeważające przy podejmowaniu decyzji.

Adwokat może pomóc w walce o opiekę nad dzieckiem

Wszystkie sprawy dotyczące prawa rodzinnego obciążone są dużym ładunkiem emocjonalnym, który może utrudniać podejmowanie dobrych, przemyślanych decyzji. Trudno oczekiwać wyważenia od rodzica, który uważa, że jego dziecku dzieje się krzywda. Dlatego właśnie powinien skorzystać z pomocy adwokata doświadczonego w sprawach rodzinnych, który pomoże mu zebrać argumenty do wniosku o przyznanie wyłącznej opieki nad dzieckiem i będzie reprezentować przed sądem.

Kancelaria Adwokacka Łukasz Kwiatkowski ma doświadczenie w sprawach o opiekę nad dziećmi – na etapie rozwodu i później – i pomoże klientom zadbać o dobro dzieci.